Straż Graniczna Warmińsko-Mazurski Oddział Straży Granicznej Uroczystości rocznicowe w Kętrzynie - Aktualności

Organizatorem był Burmistrz Miasta Kętrzyn Pan Ryszard Niedziółka, Dyrektor Instytutu Północnego im. W. Kętrzyńskiego dr Jerzy Kiełbik oraz Prezes Towarzystwa Naukowego im. W. Kętrzyńskiego prof. Stanisław Achremczyk. Dzisiaj, w samo południe na Placu Piłsudskiego władze miasta oraz przedstawiciele służb mundurowych, mieszkańcy Kętrzyna i okolic złożyli kwiaty pod pomnikiem patrona z okazji 185. rocznicy urodzin Wojciecha Kętrzyńskiego.

„ Wojciech Kętrzyński, urodzony jako Adalbert von Winkler (ur. 11 lipca 1838 w Lecu, zm. 15 stycznia 1918 we Lwowie) – polski historyk, wieloletni dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie^[1].

Urodził się jako Adalbert von Winkler. Jego ojciec pochodził ze szlacheckiej rodziny kaszubskiej herbu Cietrzew, której nazwisko powstało od miejscowości Kętrzyno (obecnie w powiecie wejherowskim). W latach 1853–1855 ukończył progimnazjum (w dwa lata pięcioletni kurs) w Lecu (obecnie Giżycko). Następnie od 1855 roku uczył się w gimnazjum w Rastemborku (obecnie Kętrzyn). W 1856 otrzymał list od siostry, z którego dowiedział się o polskim pochodzeniu i dawnym nazwisku rodowym Kętrzyński. Spowodowało to jego zainteresowanie polskością i naukę języka polskiego. W 1859 zdał egzamin maturalny i 13 października rozpoczął studia historyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Albrechta w Królewcu.

W 1861 przeprowadził urzędową zmianę imienia i nazwiska na Wojciech Kętrzyński. W ślad za nim zmieniło je także jego rodzeństwo^[2]. W wakacje 1862 roku przebywał u swojej ciotki Jadwigi Krohnke w Warszawie. Później zaangażował się w działalność patriotyczną i miał swój udział w powstaniu styczniowym organizując transport broni. W dniu 11 września 1863 został aresztowany we wsi Jaroty i uwięziony w Bramie Górnej w Olsztynie. Po początkowym uwolnieniu od zarzutów aresztowano go ponownie 6 października i osadzono w więzieniu Moabit w Berlinie. Jego sprawa była później rozpatrywana w wielkim procesie 135 Polaków w Berlinie. W czasie procesu został mu przedstawiony zarzut zdrady stanu. Ostatecznie od tego zarzutu został uniewinniony, ale 23 grudnia 1864 został skazany na rok więzienia w twierdzy kłodzkiej.

W więzieniu przetłumaczył na łacinę swoją dysertację doktorską i poemat Wincentego Pola na niemiecki. Po wyjściu z więzienia w dniu 22 kwietnia 1866 udał się do Królewca na uniwersytet. Tam obronił 12 grudnia 1866 swoją rozprawę doktorską De bello a Boleslao Magno cum Henrico rege Germaniae gesto a 1002–1005^[3]. Potem w różnych miejscach szukał pracy, ponieważ władze pruskie odmawiały mu zatrudnienia na terenach, gdzie mieszkali Polacy. W 1868 roku opublikował w „Gazecie Poznańskiej” pracę O Mazurach. W latach 1868–1870 znalazł zatrudnienie jako bibliotekarz u J.K. Działyńskiego w Kórniku pod Poznaniem. Od 1869 roku był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk^[4]. Ostatecznie od 1873 zaczął pracować w Zakładzie im. Ossolińskich we Lwowie. Pracę tam podjął 1 czerwca 1870 jako sekretarz naukowy; w 1874 został kustoszem i 1 listopada 1876 dyrektorem. W 1882 roku opublikował dzieło O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich^[5].

Pamięć Wojciecha Kętrzyńskiego uczczono, nadając w 1946 mazurskiemu miastu Rastembork nazwę Kętrzyn^[a]. Nazwiskiem jego nazwano wiele ulic (w Gdańsku, Olsztynie, Ostródzie, Giżycku, Szczytnie, Braniewie, Nidzicy i Pasymiu), osiedle w Olsztynie, a także jego imię i nazwisko występuje w nazwach szkół oraz innych instytucji. Do najważniejszych z nich należy Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, założony w 1963. W latach 1969–1994 był patronem Centrum Szkolenia Specjalistów Artylerii i Radiotechniki (przemianowanego w 1992 na Centrum Szkolenia Specjalistów Wojsk Rakietowych) w Bemowie Piskim^[8]”. -  źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_K%C4%99trzy%C5%84ski